Эртний хүмүүсийн удам угсаа Европ болон Ойрхи Дорнодод түгээмэл тархжээ. Эрдэмтэд эртний Хомо Сапиенсийн ДНХ-ийн дарааллыг тогтооход Европын анхны хүмүүс дунд буюу тэдний ургийн модонд Неандерталь хүмүүс багтжээ. Эдгээр хүмүүс нь Болгар, Чехийн агуйгаас олдсон 45000 гаруй жилийн өмнөх эрмэл үлдэгдэл дээр хийсэн хоёр геномын судалгаагаар хожмын европчуудтай холбоогүй болох нь тогтоогдсон байна 1,2. Израйлийн […]

Нүүдэлчин Монголын ард түмэн өнө эртнээс өөр хоорондоо үгийн сайхнаар мэндчилж, аливаа ажил үйлсийг нь бүтэмжтэй байхыг ерөөн, бэлгэ дэмбэрлийн үгээр биесийнхээ сэтгэлийг цайлгадаг уламжлалтай байж ирсэн. Харамсалтай нь энэ цаг үед ардын сайхан заншил мартагдаж, бэлгэ дэмбэрлийн өлзийтэй сайхан үгс хэлэлцэх нь бүү хэл монгол үгээ мартаж гадаад үгсээр ярилцаж харилцдаг болжээ. Хуучин цагийн […]

Халдварт өвчин нь дэлхий дахины тулгамдсан асуудлын нэг хэвээр байгаа бөгөөд цар тахлыг анагаахад зориулж буй дэлхийн эрдэмтдийн ололт амжилт улам бүр боловсронгуй, цаг хугацааны хувьд хурдацтай болсныг өнөөдөр томоохон асуудлыг дагуулаад буй COVID-19-ын эмчилгээнд зориулан бүтээсэн вакцинуудаас харж болно. Вакциныг өртөг өндөртэй, нарийн технологиор хийдэг бөгөөд аюулгүй байдал, хадгалалтын горим, үйлдвэрлэлийн явц зэргийг сайтар […]

Та цайнд хэр дуртай вэ? Мөн цай ууснаар таньд хэрхэн ашиг тустай болохыг мэдэх үү? МЭӨ 2737 онд Хятадын эзэн хаан Шен Нан санамсаргүйгээр цайг нээсэн гэдэг. Тэрбээр нэг өдөр цэцэрлэгт хүрээлэндээ буцалсан ус уугаад сууж байтал хажуугийн бутнаас навч хийсэн аяганд нь орсон аж. Навч буцалсан усанд хандлагдан, эргэн тойронд сайхан үнэр түгээхийг анзааран, […]

Аргалыг эмчилж ариутгах үйлд ч ашигладаг. Аргалын утаанд утагдаж насаа элээдэг учраас малчид хир баргийн өвчинд нэрвэгддэггүй. Юан гүрний үед гадна дотнын хүмүүсийг аргалын галын утлагын дундуур явуулж, ариутган цэвэрлэж угтан оруулдаг байв. Монголчууд хүүр онгон дээрээс ирэхдээ гар нүүрээ аргалын утаанд ариулж байгаад гэртээ ордог. Аргалд ариусгах олон шинж бий. Сан утаа тавьж, ялаа […]

Дорно дахины анагаах ухаанд өргөн хэрэглэгдсээр ирсэн Astragalus буюу ХУНЧИР-ийг өрнийн шинжлэх ухаанд судалж үзээд эмчилгээндээ ашиглаж эхэлжээ. Тэр ч байтугай дэлхий дахинд дэгдээд буй Ковид 19-ийн халдварын үед ч эерэг нөлөөтэй байгаа талаар эрдэмтэд онцолж байна. Энэхүү ургамал нь биеийн дархлааны системийг дэмжих онцгой ач тустай. Дархлааны систем нь гаднын хорт бодисоос хүний биеийг […]

Цусаа хандивлана гэдэг олон хүний амь насыг аварч байгаа ач тустай үйл хэрэг юм. Гэвч заримдаа өвчтөний цусны бүхий л үзүүлэлтэд тохирох цус олдохгүй байх тохиолдол бий. Хүний цус нь дөрвөн бүлэг байдаг. Эдгээр бүлэг нь тухайн өвчтөнд тохирохоос гадна резус-фактор нь бас таарч байх ёстой. Энэ хүчин зүйлс нь бидний цусыг бүрдүүлж байдаг эритроцитүүдийн […]

Олонх эмэгтэйчүүд 40 гараад ирэхээрээ хөгшрөлттэй өөрийн эрхгүй дайн зарлаж эхэлдэг. Гэвч бүсгүйчүүдийн оролдлого тэр бүр амжилттай болох нь цөөн. Гоо сайхны салбарт шинэ хувьсгал болсон бүтээгдэхүүнүүд гарч ирсээр байгаа боловч тэдгээр нь хөгшрөлтийн явцыг удаашруулах ч зогсоож чаддаггүй. Тэгвэл цагаасаа эрт хөгширч байгааг илтгэх ямар шинж тэмдэг байдаг вэ? Нимгэн арьс Гарын арьс нимгэрээд, […]

“Дэлхийн дээвэр”-т тансаг ордон барьсан Далай лам нарын тухай орчуулан хүргэж байна. Буддын лам нар ихэвчлэн шунал тачаалаас ангид, бясалгал сахил санваар дунд насыг элээдэг гэж боддог. Тэдний олонх нь ийм амьдралаар амьдардаг боловч засаглалыг гартаа авсан, засаглалд шунасан буддын шашинтнууд ч цөөнгүй байжээ. Түүхийн янз бүрийн түвшинд Төвдийн буддын шашны удирдагч Далай лам нь […]