С.Шаарийбуу: Монгол хүнээр оролдвол осолтой гэдгийг малайзчуудад харуулах хэрэгтэй

Би Ерөнхийлөгчтэй уулзах хүсэлт гаргасан. Намайг хүлээн авч, дахин уулзана гэдэгт найдаж байна
Малайзаас манай УИХ-ыг тогтоол гаргаж, илгээхийг хүссэн юм билээ. Амжилттай болвол хоёр орны парламентаас хамтарсан ажлын хэсэг байгуулж, шүүх хурал шударгаар явагдах эсэхэд хяналт тавих боломжтой. Ерөнхийлөгч, УИХ-ын дарга энэ асуудалд анхаарал хандуулбал ганц надад биш ард түмэнд ч хэрэгтэй. “Улс орон маань иргэнийхээ амь насыг хамгаалдаг юм байна. Анхаардаг цаг үе иржээ” гэдгийг харуулах болно
Монголчууд өөрсдөө Малайзын иргэнийг хороосон мэт хүлцэнгүй байсан үе бий. Үүний цаана өчнөөн наймаа нуугддаг. Тэр ч бүү хэл их хэмжээний нөөцтэй алтны ордоо 30 жилийн лицензтэй нь хамт Нажибт бэлэглэсэн байдаг
Малайзаас би ганц л юм хүснэ. Уучлаарай гэдэг үг. Манай төр засаг энэ үгийг хэлүүлэхийн төлөө явах ёстой
“Энэ хэрэг зуун жилийн дараа ч яригдаж байж мэднэ” гэж хуульч маань хэлж байсан. Алуурчид 14 жилийн турш эрх чөлөөтэй амьдарсан. Тэдэнд ямар ч боломж олгохгүйгээр хэргийг шуурхай шийдэхийг би Малайз улсаас шаардаж байгаа
Малайз улсад 14 жилийн өмнө харамсалтайгаар амиа алдсан Ш.Алтантуяа агсны аав С.Шаарийбуу гуайтай ярилцлаа. Энэ хүнтэй ярилцаж суухад “үхтэл үр харам” гэх үг өөрийн эрхгүй бодогдож байв. Магадгүй эцэг хүн л ингэж тэмцэж чадах байх. Тэр зөвхөн охиныхоо төлөө тэмцэж яваа аав биш. Тэр хүний эрхийн төлөө тэмцэж яваа, монгол хүний амь нас үнэ цэнтэй гэдгийг баталж яваа нэгэн. Хэчнээн олон эцэг, эх ийм тэмцэлд шар махтайгаа хатаж, шаналахаас өөр зүйл хийж чадахгүй суугаа бол. Энэхүү ярилцлагаар өнгөрсөн хугацаанд хэвлэлээр цацагдсан худал, үнэн мэдээллүүдийг нэг тийш болгож, тодорхой бус байсан олон асуудлын талаар мэдээлэл өгөхийг зорилоо.

-Ш.Алтантуяа агсны хэрэг 14 жил дамнан үргэлжилж байна. УИХ-ын дарга Г.Занданшатар Малайзын парламентын дэд даргатай уулзаж, хоёр орны парламент хамтарсан ажлын хэсэг байгуулах санал тавьсан. Өнгөрсөн хугацаанд танд энэ хэргийг шийдвэрлүүлэхийн төлөө яваагүй газар, хандаагүй хүн цөөхөн байх?

НАЖИБАД ОДОО БУРХНААС ГУЙХ  ГАНЦ Л ЗАМ ҮЛДСЭН. ГЭХДЭЭ НҮГЭЛ ХИЙСЭН ХҮНД БУРХАН БАЙСАН Ч ТУСАЛДАГГҮЙ ЮМ

-Хэргийн захиалагч нь хэн бэ гэдэг л чухал болохоос хэн үйлдсэн бэ гэдэг нь чухал биш. Нэгэнт Нажиб захиалагч нь мөн учраас эрх мэдэлтэй байх үедээ өөрийгөө яллахгүй гэдэг нь тодорхой. Аз болж 2018 оны сонгуульд сөрөг хүчин ялсан. Энэ ялалтад Малайзын ард түмэнд илгээсэн миний захидал ч нөлөөлсөн. Сонгуулийн дараахан Малайзын Ерөнхий сайдтай уулзахаар болсон юм.

Яг энэ үед Ерөнхийлөгч Х.Баттулга анх удаа Малайз улс руу иргэнийхээ амь насыг нэхэж, захидал илгээсэн нь хэргийн үйл явцад чухал нөлөө үзүүлсэн. Малайзын Ерөнхий сайд Махатхир надтай уулзахдаа прокуророо дуудаад “Би энэ хэргийг шударгаар шийдвэрлээсэй гэж хүсэж ирсэн.

Тиймээс тантай уулзахаар шийдлээ. Би Нажибаас ямар нэг байдлаар өш хонзон авахыг хүсээгүй. Шударга үнэнийг л хүсэж байна. Хэргийг хуулийн дагуу шалгах болно. Мөн танай улсын Ерөнхийлөгч надад захидал илгээсэн. Малайз, Монгол Улсын харилцаа царцанги байдалд ороод байна. Нажиб бол миний шавь. Түүнийг энэ улсыг цаашид авч явах хүн гэж бэлтгэсэн боловч талаар боллоо.

Хоёр орны парламент хамтран ажиллаж, олон улсын анхааралд өртвөл энэ байгууллагаас дэмжлэг авч, шударгаар шийдэгдэх боломжийг нэмэгдүүлнэ гэсэн үг.

Одоогоор тогтоогдоогүй байгаа ч улсын сан хөмрөгийг шамшигдуулсан гэх мэдээлэл ирсэн” гэж хэлсэн. Энэ өдрийг хүртэл манай улсын өндөр албан тушаалтнууд иргэнийхээ амь насаа алдсан хэргийг шударгаар шийдвэрлүүлэхийн төлөө юу ч хийгээгүй. Би цөхөртлөө явсан. Одоо ч хэргийн процесс зогсонги байдалд ороод байна. Сүүлд УИХ-ын дарга энэ талаар Малайзын парламентын дэд даргад уламжилсанд талархаж байна. Ирэх долоо хоногт намайг хүлээн авч уулзана гэлээ.

Энэ ажил зүгээр нэг бичиг төдий биш. Малайзаас манай УИХ-ыг тогтоол гаргаж, илгээхийг хүссэн юм билээ. Амжилттай болвол хоёр орны парламентаас хамтарсан ажлын хэсэг байгуулж, шүүх хурал шударгаар явагдах эсэхэд хяналт тавих боломжтой. Ерөнхийлөгч, УИХ-ын дарга энэ асуудалд анхаарал хандуулбал ганц надад биш ард түмэнд ч хэрэгтэй.

“Улс орон маань иргэнийхээ амь насыг хамгаалдаг юм байна. Анхаардаг цаг үе иржээ” гэдгийг харуулах болно.С.Зоригийн хэргийн материалыг Олон улсын парламентын холбооноос шахалт үзүүлсний үндсэн дээр нууцын зэргээс гаргасан юм билээ. Шри-Ланкын төлөөлөгч надад энэ тухай хэлж, зөвлөгөө өгсөн.

Хоёр орны парламент хамтран ажиллаж, олон улсын анхааралд өртвөл энэ байгууллагаас дэмжлэг авч, шударгаар шийдэгдэх боломжийг нэмэгдүүлнэ гэсэн үг. Олон улсын практикт ч ийм жишээ бий. Би Ерөнхийлөгчтэй уулзах хүсэлт гаргасан байгаа. Намайг хүлээн авч, дахин уулзана гэдэгт найдаж байна.

-Одоо хэргийн нөхцөл байдал ямар байна. Эрүүгийн хэрэгт бүрдүүлсэн баримтуудыг иргэний хэрэгт хэрэгсэхгүй гэж үзсэн юм билээ. Энэ талаар тодруулахгүй юу?
-Иргэний хэргийн ажиллагаа явагдаж байгаа. Малайзад Англи-Саксоны эрх зүйн систем үйлчилдэг учраас эрүүгийн хэрэгт авагдсан баримтыг иргэний хэрэгт хэрэглэх боломжгүй. Уг нь энэ системд өөрчлөлт оруулсан боловч малайзууд өнөөг хүртэл хэргийг гацааж, гүрийсээр байна.

Харин аллагыг захиалгаар үйлдсэн нэг офицер нь өнөөг хүртэл Австралид орогнож байна.
Иргэний хэрэгт баримт шинээр бүрдүүлбэл өнгөрсөн хугацаанд цуглуулж дуудсан бүх гэрчийг цуглуулахаас эхлээд асар их цаг хугацаа, хөрөнгө мөнгө шаардагдана. Тэр бүх зардлыг би барагдуулах ёстой.

Хөгшин би юу өгөх вэ дээ. Надад улсаас өгсөн хоёр өрөө байрыг би хэрэг хөөцөлдөх хугацаанд аль хэдийн зарж үрсэн. Хэвтрийн хөгшнөө аваад түрээсийн байр дамжиж л амьдарч байна. 12 дугаар сарын 18-ны өдөр би иргэний хэргээ түдгэлзүүлсэн байгаа. Нэхэмжлэлээ шинээр гаргана.

-Эрүүгийн хэргийн тухайд?
-Эрүүгийн хэргийн тухайд Нажибыг аллага захиалсан гэдгийг батлах, шалгах үйл ажиллагаа явагдаж байна. Аллага үйлдсэн офицер Азила Хадрид 2019 оны 10 дугаар сарын 17-ны өдөр “Ерөнхий сайд асан Нажиб, Батлан хамгаалахын сайд Мусса нар өөрт нь үүрэг өгсөн” гэж мэдүүлсэн.

Харин аллагыг захиалгаар үйлдсэн нэг офицер нь өнөөг хүртэл Австралид орогнож байна. Нажиб сүмийн өмнө очиж, коран судар дээр гараа тавиад би энэ хэргийг үйлдээгүй гэж тангараг өргөсөн байна лээ. Нажибын тангараг өргөх хэмжээ дууссан. Түүнд бурхнаас гуйх ганц л зам үлдсэн. Гэхдээ нүгэл хийсэн хүнд бурхан байсан ч тусалдаггүй юм.

ЭХ ОРОН НЬ ИРГЭНЭЭ ХАЯСАН ГЭДГИЙГ МИНИЙ ОХИНЫ ХЭРЭГ ХАРУУЛСАН

-Нажиб Ерөнхий сайд байхаа больсон ч хэргийн явц удаашралтай байгаа нь юутай холбоотой вэ?
-Малайзад шашны хууль гэж бий. Тэр хуулийн дагуу шашны сүм нь төрөөсөө хэрэгтнийг худалдан авах боломжтой. Энэ хуулиар шийтгэвэл хүзүүнд нь хүнд дөнгө зүүж, насан туршид нь сүмийн шал угаалгах юм. Нажиб өнгөрсөн 12 жилийн хугацаанд хэрэгтэй холбоотой баримтуудыг ч үгүй хийж ирсэн.

Аллах тэнгэрээсээ асуух нэрийдлээр түүнийг суллахад юу ч дуугаралгүй өнөөдрийг хүрлээ. Энэ нь тэдэнд ял завших, цаг хожих боломж олгосон.
А.Р.Багиндатай хамт байсан, хэргийг харсан гол гэрчийг 2018 онд зүрх нь өвдсөн нэрээр эмнэлэгт хэвтүүлж байгаад хөнөөсөн. Охины маань ясны хэлтэрхийнээс ДНХ-ийн шинжилгээ авсан эмч ор сураггүй алга болсон. Хөнөөхөөр авч явахад хамт байсан гэх эмэгтэй мөн сураггүй.

Миний өмгөөлөгч Карпал Сингхийг ч бас машинаар дайрч хөнөөсөн. Энэ хэргийг илчлэхгүйн тулд Нажиб байж болох бүх л муу муухайг хийж байна. Дээрээс нь малайзууд төрийнхөө нэр нүүрийг бодож байгаа юм. Энэ улсад 61 жил ноёрхсон, гурван сая гишүүнтэй Малайзын үндэсний нам нэр төрөө бодохгүй гээд яах вэ.

-Цаазын ялыг гүйцэтгэхгүй байсан нь ч бас Нажибтай холбоотой юу?
-Нажиб Абдул Разак Багиндагаа цагаатгаж, Англи руу гаргасан. Мөн аллага үйлдсэн хамгаалагчаа Австрали руу гаргаж, энэ хэрэгт холбоотой гол гэрчүүдийн амийг бүрэлгэсэн. Гэтэл Малайзад байгаа этгээд “Бид хоёр нэг хүнийг хамтарч алсан. Аюултай тагнуул гэсэн тушаал аваад түүнийгээ л гүйцэтгэсэн.

Тушаал биелүүлснийхээ төлөө нэг нь Австралид цагаадаж, нөгөө нь цаазлуулах ёсгүй” гэж хаандаа захидал бичиж, өршөөл гуйсаар байсан. Энэ хэрэгтэй холбоотой маш олон хүн амиа алдсан. Би тэнд очоод хэд хэдэн буудал дамжиж, зугатааж байсан ч удаа бий. Шүүх хурлын дараа хэргийн талаар сурвалжилсан 20 гаруй сэтгүүлчийг хорьсон байсан.

-Манай төрийн өндөр албан тушаалтнууд энэ хэрэгт холбогдож, хэргийг шийдвэрлэх процесст саад учруулсан гэлээ. Үүнийг тодруулахгүй юу?
-Манай нэр нөлөө бүхий хүмүүс өнгөрсөн 12 жилд энэ хэрэгт маш их нөлөө үзүүлсэн. Нөлөөлөх нөлөөлөхдөө дандаа хор болж байсан. Эцэст нь би аргаа бараад, надад тус болохгүй юм бол битгий ус болооч гэж гуйж байлаа. Энэ хэргээр хөлжсөн, авлига авсан бүх хүний баримт надад бий.

Гэхдээ миний охины хэрэг эх орон нь иргэнээ хаясан гэдгийг харуулсан. Хүн л бол хүн. Алддаг. Манай улс Малайзтай эрх зүйн гэрээгүй.
Нажибын тухай ярих бүрт Монгол руу маш их мөнгө орж ирдэг байсан. 2006 оны 11 дүгээр сард миний нисэж ирсэн онгоцоор монгол мөнгөөр хоёр тэрбум төгрөгтэй тэнцэх бэлэн мөнгөтэй Малайзын хоёр иргэн Монголд бууж, хэвлэлийнхэнтэй уулзсан байдаг. Манайхан ч овсгоотой юм билээ.

Тэр үеийн хэвлэлүүд охины минь тухай хар бараан, худал хуурмаг мэдээ цацаж, мөнгө авсан баримт нь ч байдаг. 2008 онд Нажибын туслах Багиндаг цагаатгахад ч манай улсаас албан ёсоор нөлөөлсөн. Түүгээр ч зогсохгүй Аллах тэнгэрээсээ асуух нэрийдлээр түүнийг суллахад юу ч дуугаралгүй өнөөдрийг хүрлээ. Энэ нь тэдэнд ял завших, цаг хожих боломж олгосон.

-Та улстөрчидтэй холбоотой баримтуудыг дэлгэх үү?
-Разак Нажиб, түүний эхнэр Росмах Монсар нарыг улсынхаа асар их баялгийг завшсан гэж шүүж байгаа. Малайз улсын үндэсний хөгжлийн сангаас 60 тэрбум ам.доллар завшсан юм билээ.

Малайзууд шашны ёсын дагуу нэг сарын турш мацаг барьдаг. Охиныг маань нүгэл хилэнцээс ангид байх мацгийнхаа сүүлийн өдөр дуудаад амь насыг нь хороосон.
Түүнтэй адил хулгайчдын нүгэл нүдээ олно. Энэ бол цаг хугацааны л асуудал. Монголчууд өөрсдөө Малайзын иргэнийг хороосон мэт хүлцэнгүй байсан үе бий. Түүний цаана өчнөөн наймаа нуугддаг.

Тэр ч бүү хэл их хэмжээний нөөцтэй алтны ордоо 30 жилийн лицензтэй нь хамт Нажибт бэлэглэсэн байдаг. Ийм байдлаар зарагдсан олон уурхай байгаа. Авлигатай тэмцэх газар анхааралдаа авна биз. “Үхэхдээ үхэр буугаа тавина гэгчээр Нажиб өөрт нь тусалсан монголчуудыг илчлэх байх” гэж Малайзын хэвлэлээр бичиж байна. Манайхан Нажибтай найзалж, мөнгө салгадаг боломж дууссан гэдгийг хэлье.

-Шүүх хуралд оролцоход маш их зардал гардаг. Өнгөрсөн хугацаанд танд төрөөс санхүүгийн ямар нэг дэмжлэг үзүүлсэн үү?
-Хэрэв би АНУ-ын иргэн байсан бол энэ хэрэг аль хэдийн шийдэгдэх байсан. Манайхан өөрсдийгөө “жижиг орны зовлон” гэх үгээр өмгөөлдөг. Гэхдээ миний охины хэрэг эх орон нь иргэнээ хаясан гэдгийг харуулсан. Хүн л бол хүн. Алддаг. Манай улс Малайзтай эрх зүйн гэрээгүй.

Албан ёсны консулын газар ч байхгүй. Хаа байсан Тайландын арал дээр байгаа Элчин сайд нь хариуцдаг төдий. Иргэн нь тэнд үхнэ үү, үрэгдэнэ үү, зарагдана уу хамаа ч байхгүй. Байдал ийм л байна. Хүний эрхийн байгууллагууд, тусална барина гэдэг зарим хүн, ер нь хэн ч бодит үнэнг туулаагүй, зовлонг нь мэдэхгүй. Надад яамнаас нэг удаа мөнгөн дэмжлэг үзүүлсэн.

-Та тэтгэврийн зээл авч байсан уу?
-Ядарсан амьдралаа өртэй үлдээмээргүй санагдаад зээл аваагүй. Авдаг л байж гэж харамсаж сууна. Малайз руу нисэхэд тийз нь гурван сая төгрөг байдаг. Хэрэгтэй ч байсан юм уу, хэн мэдэхэв /инээв/.

АЛЛАГЫГ НАЖИБЫН ЭХНЭР ЗОХИОН БАЙГУУЛСАН

-Бүх гэрчийг дахин цуглуулахын тулд асар их мөнгө хэрэгтэй. Өнгөрсөн хугацаанд та юу эсийг үзсэн билээ. Монгол хүний мөн чанар ч бас ямар өчүүхэн юм бэ гэдгийг харсан байх?
-Тийм ээ, үзэхээр барах уу. Гэрч нар л гэхэд явна, явахгүй гэж өчнөөн асуудал үүсгэнэ. Надаас мөнгө нэхээд хэвтчихдэг. Мөнгийг нь өгөөд явах болмогц би тэрэнтэйгээ хамт явна. Хамт л биш бол явахгүй гэж гүрийнэ. Тэр хооронд хоёроос гурван ч удаа алга болж, тийзээ буцаагаад мөнгийг нь авчихсан байдаг.

Энэ бүх мөнгийг би хувиасаа төлж байгаа юм. Арай гэж явна. Очоод заавал таван одтой буудалд орохыг шаардана. Дэлгүүр хоршоогоор хэсэж, хувцас хунар, үнэтэй цайтай эдлэл авахуулна. Үгүй бол “мэдүүлэг өгөхгүй” гэх. Хүн гэж ийм л амьтан юм билээ. Зовлонг үүрээд ертөнцөөр нэг явлаа. Бурханд мөргөж, ганданд очсоноор буян хураадаггүй. Баярлалаа гэсэн сэтгэлээр буян хураадаг юм билээ.

-Улс төрийн ийм том албан тушаалтны нууцаар үйлдсэн хэрэг чухам яаж илэрсэн юм бэ?
-Энэ их сонин. Хэргийн гол зохион байгуулагч бол Нажибын гурав дахь эхнэр Росмах Монсар. Тэр хүүхэн охины маань авах ёстой ажлын хөлсийг өгөхгүй гэсэн юм билээ. Тэгээд “устга” гэж Багиндад тушаасан. Миний охин таван хэлтэй байсан. “Одоо ганц л хэл сурчихвал НҮБ-ын бүх хэлээр ярьж сурах нь дээ” гээд инээж байсан юм. Усан онгоц худалдан авах гэрээнд гурван хэлтэй орчуулагч хэрэг болж, ажиллахаар болсон.

Өнөө жолооч нь “мөнгө өгвөл хэлнэ” гэж. Ингээд байсан 100 доллараа өгтөл Багиндагийн байшингийн гадаа очоод хүмүүс аваад явсан гэж хэлсэн.
Малайзад манайхтай адил хэн дуртай нь хаанаас ч хамаагүй таксинд явдаггүй. Нэг зогсдог газраа л тогтмол зогсож, үйлчилгээ үзүүлдэг. Охин маань эрсдэлтэй ажил хийж байснаа мэдэж байсан учраас Багинда, Нажиб нартай уулзахдаа хоёр найзтайгаа хамт явдаг байсан. Малайзууд шашны ёсын дагуу нэг сарын турш мацаг барьдаг. Охиныг маань нүгэл хилэнцээс ангид байх мацгийнхаа сүүлийн өдөр дуудаад амь насыг нь хороосон. Хоёр найз нь охиныг ирэхгүй болохоор таксиных нь жолоочоос асуусан юм билээ.

Өнөө жолооч нь “мөнгө өгвөл хэлнэ” гэж. Ингээд байсан 100 доллараа өгтөл Багиндагийн байшингийн гадаа очоод хүмүүс аваад явсан гэж хэлсэн. Тэгээд цагдаад мэдэгдэж л дээ. Малайзын хүн амын 60 хувь нь малай үндэстэн. Өөр үндэстнүүдээс гадна хятадууд олон байдаг.

Энэ хоёр үндэстэн хоорондоо маш таарамжгүй харилцаатай. Азаар цагдаагийн газрын дарга нь хятад хүн байж. Багинда тухайн үед Шадар сайд хийж байсан. Малай үндэстний өндөр албан тушаалтай хүн холбогдсон хэргийг өнөө хятад яагаад ч зүгээр өнгөрөөхгүй. Ингээд эрчимтэй шалгаад үзтэл хэрэг үйлдсэн этгээдүүд нь Багинда болон Нажиб нарын хувийн туслах, цагдаагийн офицерууд байсан.

Серул гэгч өмнө нь долоон хүн захиалгаар алсан, аюултай этгээд. Багинда руу бичсэн мессеж нь ч олдсон. “Би таны тавьсан хүсэлтийн дагуу үүргээ гүйцэтгэнэ. Мөнгөө тохиръё. Эрхэм Багинда та өнөө шөнөөс тайван унтаж болно” гэж бичсэн байдаг. Мөн Багиндагийн “монгол хүүхнийг яах вэ” гэж Нажиб руу бичсэн мессеж ч бий.

-Нажибтай холбоотой гэх сэжүүрийг эхнэр нь баталгаажуулсан гэдэг?
-Тийм ээ. Аллагын дараа Нажибын эхнэр хэргийн газар дээр очиж шалгалт хийсэн байдаг. Малайзад манайхаар бол машин шалган өнгөрүүлдэг пост олон бий . Тэр постуудаар гарахдаа картаа үзүүлдэг юм. Хөдөө аллага үйлдсэн газар руу тэр авгай арваад машин дагуулж, маш олон газар картаа шалгуулж явсан.

-Малайзад манай улсын ЭСЯ байдаггүй ч өргөмжит консул гэж бий. Тэдгээр хүмүүс үүрэгт ажлынхаа хүрээнд ямар туслалцаа үзүүлж байв?
-Малайзад Монголын талаас өргөмжит консул гэж бий. Монголын тугийг машин дээрээ мандуулаад хүлээн авалт хэсээд явах юм. Тэнд байдаг монголчууд замаа алдаж байна. Монголчуудыг зохион байгуулалттайгаар хар тамхины хэрэгт хутгаж, хэргээ тохно, охид хүүхнүүд биеэ үнэлнэ. Хүний наймаанд ч өртдөг. Бүр “Хэрвээ чи хүнд гэмт хэрэгтэй орооцолдсон бол нэг монгол хүнийг таньдаг бай” гэх үг ч бий.

-Та одоо ямар ажил эрхэлж байна. Өнгөрсөн хугацаанд энэ хэргийг шийдвэрлүүлэхийн төлөө тэмцэхийн хажуугаар ар гэрээ хэрхэн авч явж байв?
-Би энэ амьдралдаа бригадын бага сургуулиас МУИС хүртэл 50 жил багшилж явна. Монголын түүх соёл, утга зохиол, шинжлэх ухааны салбарын нэрт эрдэмтдийн тухай 100 гаруй баримтат кино хийсэн. Их Монгол Улс байгуулагдсаны 800 жилийн ойгоор төрийн есөн хөлт цагаан тугийг шинэчилж хийхэд оролцож байлаа. Энэ ажил, багшийн мэргэжил хоёроороо өнгөрсөн хугацаанд амьдралаа залгуулж, шүүх хуралд оролцож ирлээ. Надад “Та зардалдаа нэмэрлээрэй” гээд 100 мянган төгрөг хандивлаж байсан ганцхан хүн бий.

НАЖИБ ШИГ ЭТГЭЭДЭЭР ТӨРӨӨ УДИРДУУЛСАН ЭНЭ УЛСЫН АРД ТҮМЭН ЯМАР ЗОЛГҮЙ ЮМ БЭ

-Таныг гавьяат цол авсан гэж хэвлэлээр шуугиж байгаад нам жим болсон. Энэ ямар учиртай юм бэ?
-Энэ бол андуурал. Надтай ижил нэрт Манж судлаач, нэрт эрдэмтэн Я.Шаарийбуу багшид гавьяат цол олгосон юм. Тэр үеэр би тэргэнцэртэй нь түрж ордон орсон. Тэр зургийг хараад л андуурсан хэрэг. Гэхдээ амны билгээс ашдын билэг гэдэг дээ. Авахыг хэн байг гэхэв.

-Танд өнгөрсөн хугацаанд маш олон хүн хандаж, тусламж хүсэж байсан. Талийгчийн хүүтэй хамт хүний эрхийн байгууллага байгуулах бодол бий гэсэн. Энэ ажлынхаа талаар хуваалцахгүй юу?
-Зовлон үзээгүй хүн зовлонг хэзээ ч ойлгохгүй. Хохирогч болсон маш олон хүн надтай уулздаг. Би талийгчийнхаа хүүтэй хамт гадаадад амьдарч байгаа монголчуудын эрхийг хамгаалах холбоо байгуулахаар шийдсэн. Малайзад хүн амины хэргийг хөөн хэлэлцэх хугацаа гэж байдаггүй. “Энэ хэрэг зуун жилийн дараа ч яригдаж байж мэднэ” гэж хуульч маань хэлж байсан.

Нажиб Разак, Абдул Разак Багинда, Азилах Хадри, Сирул Азхар Умар нарын аймшигтай алуурчид хүн төрөлхтний дунд гэм буруугүй мэт явж байж таарахгүй.
Алуурчид 14 жилийн турш эрх чөлөөтэй амьдарч, хангалттай цаг хугацаа хожлоо. Тэдэнд ямар ч боломж олгохгүйгээр хэргийг шуурхай шийдэхийг би Малайз улсаас шаардаж байгаа. Дэлхий нийтээр энэ хэргийг анхаарч ирсэн бол одоо дэлхий нийтээрээ шүүгч, өмгөөлөгчийн нүдээр харж, шударга үнэн гэж энэ дэлхийд байдаг эсэхийг үзэх болно.

Шүүх ажиллагаанд Монголын төр болон НҮБ-ын төлөөллөөс оруулж, шударга хандах нь нэн чухал. Энэ хэргийг үнэн зөв шийдвэл Малайз улсын алдагдсан нэр хүнд тодорхой хэмжээгээр эргэн ирж, олон улсын итгэлийг хүлээх боломж олдоно.

Би Монголын талаас тодорхой тооны хүмүүс ашиг сонирхлын үүднээс хандаж ирсэнд маш их харамсдаг. Назарбаев, Нажиб хоёр худ ургууд шүү дээ. Хуримын бэлэг сэлт ачиж явсан онгоц нь осолдсоноос хойш Малайзын маш олон онгоц осолдсон. Малайзууд үүнийгээ “Монголчууд тэнгэр шүтлэгтэй. Тэнгэрийн гэсгээл ирж байна” гэж тайлбарладаг.

Надаас ямар шүтлэгтэйг минь хүртэл асууж байлаа. Ямар ч байсан шударга үнэнийг заавал үзэх болно. Малайзаас би ганц л юм хүснэ. Уучлаарай гэдэг үг. Манай төр засаг энэ үгийг хэлүүлэхийн төлөө явах ёстой. Хүн эрх чөлөөний төлөө хамгийн их тэмцдэг. Тэгсэн хэрнээ хүн л хамгийн муухай гэсэн бүхнийг үйлдэж байна. Миний охин алдсан байж болно. Хүний эрх чөлөө, эд мөнгөнд халдаагүй. Тэр бүхнийг хууль журмаараа л шийдэх ёстой байсан.

-Энэ хэргийн талаар Малайзын жирийн ард иргэд ямар байр суурьтай байдаг вэ?
-Миний өмнөөс дуу хоолойгоо өргөж, хэвлэлд бичиж, кино хийж, ном бүтээж, жагсаал цуглаан хүртэл зохион байгуулсан хүнлэг сэтгэлтэй Малайзын ард түмэнд би талархаж явдаг.

Нөгөө талаас ийм хүү төрүүлсэн Багиндагийн амьд байгаа эцэг эх ямар золгүй хүмүүс вэ, Нажиб шиг этгээдээр төрөө удирдуулсан энэ улсын ард түмэн ямар золгүй юм бэ гэж өрөвдөж явдаг юм. Нажиб Разак, Абдул Разак Багинда, Азилах Хадри, Сирул Азхар Умар нарын аймшигтай алуурчид хүн төрөлхтний дунд гэм буруугүй мэт явж байж таарахгүй. Тэд юу ч хийж мэдэх хүмүүс.

Эх сурвалж: Т.Намуунболор

 

36 thoughts on “С.Шаарийбуу: Монгол хүнээр оролдвол осолтой гэдгийг малайзчуудад харуулах хэрэгтэй

  1. Би 2020-01-28 02:11 at 02:11

    Мундаг аав байсан бол охиндоо анхнаас нь хэлж хүмүүжүүлэх хэрэгтэй байсан даа. Яаж тэр гадаад өндөр албан тушаалын хүнийг олж бэлгийн ажил үйлдэв яагаад тийм их хүний амь наснаас илүү үнэтэй мөнгө нэхэв! Сайн аав асан бол ийм зүйл болохгүй байлаа гэж!

    Хариулах
    1. Нэргүй 2020-01-28 02:47 at 02:47

      Энэ хүний аиыг юунд ингэж асууна вэ. Шаарийбуу гуай “Миний охин алдсан байж болно’ гэж хэлээд байна. Хэний ч үр алдаж, эндэж болно. Таны хайртай хүн ч хаагуур юу хийгээд.явж байгааг та 100% мэдэхгүй. Урмын үгээр тэтгэдэггүй юмаа гэхэд муу үг битгий хэл л дээ.

      Хариулах
    2. зочин 2020-01-28 03:46 at 03:46

      солиотой амьтан бэ! үрээ алдсан эцэг эхийн амыг асуудаг. үр хүүхэд нь ямар ч байсан эцэг, эхдээ хамгийн сайхан нь. чи энэ хүмүүсийн амьдралаар амьдраагүй, зовлонгоос нь мэдрээгүй байж дуугай л уншаад өнгөр. хамар доорх хагархайтай нь чи ч биш. хэний ч амьдралд юу ч тохиолдож болно. давахгүй гэсэн даваагаараа давах үе ирнэ шүү.

      Хариулах
    3. Би-д 2020-01-28 04:34 at 04:34

      Ямар муухай хүн бэ.Энэ үр хүүхдээ гэсэн сэтгэлтэй аав хүний оронд өөрийгөө нэг тавиад бодоод үздэг болоосой.Өдий олон жил үр хүүхдийхээ хойноос өчнөөн шаналж яваа энэ эцэг эхийг ингэж хэлэх ямар хэрэг байгаа юм бэ танд.

      Хариулах
      1. Лхагваа 2020-01-28 05:02 at 05:02

        Мундаг аав тийм чиг олон аав охинынхоо өшөөг ингэж авч чадахгүй танаар бахархаж байна

        Хариулах
    4. Нэргүй 2020-01-28 08:15 at 08:15

      олон дунд иймэрхүү хүн гэж хэлэхэд хэцүү юмнууд хаа 1 байх юм. Азаар тэд цөөхөн учраас хорвоо оршсоор байгаа юм уудаа. Шаарийбуу гуайд амжилт хүсье. Та заавал эцсийг нь үзээрэй, ялнаа.

      Хариулах
    5. U 2020-01-28 09:42 at 09:42

      Chi zaildaa

      Хариулах
    6. Баяраа 2020-01-28 10:24 at 10:24

      Ингэж эцэг хүний сэтгэлийг шархлуулж болохгүй ээ. Яагаад ийм муухай юм бэ? Үрээ алдсан эцэг хүнийг ямар муухай хэлж зүрхийг нь шархлуулж байгаа юм бэ. Үхтэл үр харам. Охиныхоо төлөө шантралгүй явж байгаа Шаарийбуу гуайдаа амжилт хүсье. Мундаг аав шүү та минь. Тандаа амжилт хүсье. Алуурчид бурхны гэсгээлиийг заавал үзнэ.

      Хариулах
    7. Зочин 2020-01-28 14:01 at 14:01

      Тэнэг золгүй амьтан бэ, үрээ алдсан эцгийг чамд шүүх эрх байхгүй. Өөрийгөө л хичээ.

      Хариулах
    8. Нэргүй 2020-01-28 17:02 at 17:02

      Биеийг нь төрүүлэхээс ухааныг төрүүлэх биш дээ. Охиноо алдсан гэж хүлээн зөвшөөрч л байна юунд ингэж бичнэ вэ.

      Хариулах
    9. Нэргүй 2020-01-28 22:49 at 22:49

      Sudal. Altantuya alurchintaiga bish terniig tanidag huntei uyrhej baisan. Ter hun ni uyrhesniihe daraa altantuyag najibtai taniltsuulj, ulmaar altantuya huuli bus naimaand orchuulagchaar najib-d ajillasan. Tegeed orchuulgiinh ni mungiig uguugui baina. Altantuya genentej munguu nehsen. Ted nar mungu uguh ch ugui baisan. Tsaashdaa am aldah huuhen baina gej uzsen baih, munguu neheed baisniig ni haraad. Tegeed l tonilgoson. Manai irgen banzaldaad bish uur yumnii hohirogch bolood uhchiheed baina malaa

      Хариулах
    10. Нэргүй 2020-01-29 00:15 at 00:15

      Далд ор дот

      Хариулах
    11. би 2020-01-29 15:44 at 15:44

      бурхан өршөөг энэ амитныг

      Хариулах
    12. ЗОЧИН 2020-01-30 09:02 at 09:02

      Тийм шүү. Эхнээсээ л буруу зүйл хийж явсан юм биш үү.

      Хариулах
    13. Зочин 2020-02-03 09:09 at 09:09

      Chamaig tenger nirgeg guitsee

      Хариулах
    14. Түмэнбаяр 2020-02-04 16:10 at 16:10

      Шархдаж үзээгүй хүн бусдын сорвийг тоолдог. Та хэдэн хүний ийм сорвийг тоолсон бэ. Үйлийн үр цохлоод ирэхэд үргээж хөөж чаддаггүй л юм даа. Та бол чадах байх.

      Хариулах
  2. Zochin 2020-01-28 06:45 at 06:45

    S. Zorig: “Bi MONGOL HUNii SARUUL UHAANd itgedeg!”
    С.Шаарийбуу: “Монгол хүнээр оролдвол осолтой гэдгийг малайзчуудад харуулах хэрэгтэй!”

    Shaariibuu guaid eruul enkh, amjilt, amidrald ni gegeen, saihniig husen eruue!

    Хариулах
  3. ҮҮҮ ҮҮҮ 2020-01-28 10:13 at 10:13

    жИНХЭНЭ ААВ ХҮН ТАНИАР БАХАРХАЖ БАЙНА.

    Хариулах
  4. ДНЭ 2020-01-28 14:26 at 14:26

    Малайзад аялахад нэг тийм муухай мэдрэмж төрж байсан. Хил дээрээс л Монгол юм уу гээд ярвайгаад хөдлөж ядаад өөлж гоочлоод нэг л настригүй. Зочид буудлынх нь решепшн Алтантуяаг таних уу гэж асуугаад л … тэнд арай гэж 14 хоносон доо. Дахиж зүглэхгүй муухай хүмүүс муухай газар

    Хариулах
  5. шаарийбуу 2020-01-28 14:54 at 14:54

    Аливаа хүн- бүхэнтэй сайн байх албагүй ,боломжгүй,болохоор элдвээр бичиж л байдаг юм.Намайг уурлаад сүйд болох байх гэж боддог байх, би огт тоодоггүй юм.Хэн бичдэгийг нь ч би мэднэ,буянаараа болог.Хэнд хэзээ юу тохиолдохыг мэдэх боломжгүй. Сайхан сэтгэлтэй хүмүүс олон байдаг болохоор хорвоо цэвэршиж байдаг.Ховоогийн хог шаарыг хоромхон зуурын үер хаман оддог жамтай.

    Хариулах
    1. Нэргүй 2020-01-28 15:45 at 15:45

      Yychlaarai gej xariylt avaad l boloo gej vv?Tiim myyxai zerlegeer xvn alsan ylsyydaas mungu av.Vldsen ylsyyd ni amidrax xeregtei.Odoo yamar bosood irex bish.Erunxiilugch yylzax baixaa.Setgeliin tevcheertei bgri.Oxin chin orchyylagch baisnig xvn bolgon medne.

      Хариулах
  6. guest 2020-01-28 15:15 at 15:15

    mundag er hun. ur huuhde aldlaa geed l arhind jiveed busdiig ch zovoogood yavah hun zunduu duu. ene hun tuushtai yavsaan , zarimdaa ur huuhdiihe bolovsrold het anhaarah n ayultai ch yum shg jiriin negen bagsh endee ajillaj hudulmurluj bsn bol., gadniihni gar hul bolohgui , hairan saihan ohin,

    Хариулах
  7. Zozin 2020-01-28 16:35 at 16:35

    Bagsh maani ynheer shydarga n dendeen hynsen huurhii en hereg zubuur shiudej bagshiin mini magnai teniuh udur holgyi baigaa gej itgej Baghsdaa Amjilt Eryyliug hysie

    Хариулах
  8. БИ гэж тэнэгт 2020-01-28 17:31 at 17:31

    амьдралд ам гарч болдоггүй юм. алдааг олзоо болгосон чам шиг юмыг бурхан өршөөг! Шаарийбуу гуайд амжилт хүсье! та маш зориг зүрхтэй аав хүн юм

    Хариулах
  9. Unshigch 2020-01-28 21:00 at 21:00

    Mongoliin bodit tsarai. Hunii erh, shuuh zasaglal, enee teree darga otsgoruud ni huuhen shaagaad, bogs ileed, casinodood, hun alaad, hulgai hiigeed tansaglaad yavna. 14 jil shuu dee. Ue uyiin eruhiilugchidiig malaiziin lam nar iveeldee avah boltugai.
    Shaariibuu guain ehner ni bas bie muutai yum bna. Ail ail hesch amidardag gej vna. 1 nugelt shaar ni ch gesen ene hund tuslaj , hiisen nugliihee bodloos ch bolov hongologdoosei doo.

    Хариулах
  10. Turuu 2020-01-28 21:19 at 21:19

    Одоо ялдаггүй юмаа гэхэд Хэзээ нэгэн өдөр Бурханы өмнө бүх хүн төрөлхтөн шүүгдэх цаг ирнэ. Шаарийбуу ахдаа амжилт хүсье.хүчтэй байгаарай зоригтой байгаарай. .монгол хүн байна даа…..

    Хариулах
  11. Zochin 2020-01-29 00:29 at 00:29

    Namaig ikh surguuliin 3- r bairand 1- r kurst surdag oyutan baikhad hajuugiin angid Turk litseid surdag baisan.Neeh huurhun sergelen tsovoo tsarailag okhin baij bilee.Tuhain uydee 10- n jiliin suragch baisan.Orosod surch baisan bolohoor mundag oros heltei.Naiz maani zusland tsug amarch baisan halithan tanidag bolohoor mend ustai.Zarimdaa oros helnii orchuulgaa asuudag bailaa.Tegii tegii nairuulgiig ni harin ynzlaarai geel tsonhnii tavtsan deer zogsoj baigaad l orchuulaad ogdog baisan.

    Хариулах
  12. монгол 2020-01-29 01:24 at 01:24

    Шаарийбуу гуайд ялалт хүсье. Монголчууд ялнаа. Тэнгэр заяатайгаа харуулнаа. Няцахгүй цуцахгүй 14 жил охиныхоо үхлийн хойноос өчнөөн зовлон гунигийг туулж явсан “Жинхэнэ монгол аав” таньдаа мэхийе. Энэ түүх ялалтанд хүрч монгол хүний үнэ цэнэ олон улсад үнэлэгдэх болтугай.

    Хариулах
  13. монгол хүн 2020-01-29 01:25 at 01:25

    Шаарийбуу гуайд ялалт хүсье. Монголчууд ялнаа. Тэнгэр заяатайгаа харуулнаа. Няцахгүй цуцахгүй 14 жил охиныхоо үхлийн хойноос өчнөөн зовлон гунигийг туулж явсан “Жинхэнэ монгол аав” таньдаа мэхийе. Энэ түүх ялалтанд хүрч монгол хүний үнэ цэнэ олон улсад үнэлэгдэх болтугай.

    Хариулах
  14. zochin 2020-01-29 18:17 at 18:17

    Shaariibuu guai gantshan ohiniihoo toloo ingej myatrashgui zutgej yavaa aav bish . Ene hun shudarga unenii toloo,Mongolchuud bidnii toloo.Mongol hunii unelemjiig deeshluulehiin toloo deelteigee hataj yavaa aav. Amiig ni asuugaad tavlaad bicheed baigaa teneg min jaahan yum unsh.Ooriigoo bolovsruul, Biye hel setgel guravaa tsegtsel.

    Хариулах
  15. naraa. j 2020-01-29 20:59 at 20:59

    ta delhiid vnelegdeh mongol hvn shvv. taniaraa baharhay. mehiie

    Хариулах
  16. Нэргүй 2020-01-29 21:04 at 21:04

    Jinhene aav etseg Hun umaa, ur UCD luau. Burhan iveeg

    Хариулах
  17. зочин 2020-01-30 13:35 at 13:35

    Улс дамжисан асуудлаас нь болоод төр засаг “ГАВЬЯАГ” нь үнэлдэггүй юм боловуу. Зүгээрл ажлаа хийгээд цалингаа авч явсан хүнийг шагнаж байдаг биз дээ. Гэтэл энэ багш зөндөө зүйл хийсэн байдаг,”ҮНЭН” гэж байх л ёстой. Ерөнхийлөгчид баярлах хүн олонл гарна байх.

    Хариулах
    1. Зочин 2020-02-03 09:14 at 09:14

      Тэнд ажилдаг консулын ажлыг шалгаж хариуцлага тооцмоор байна яаралтай

      Хариулах
  18. зочин 2020-02-04 13:34 at 13:34

    Ерөнхийлөгч энэ бичвэрийг уншаа боловуу? түүнийг хүлээн авах байлгүйдээ.

    Хариулах
  19. Дэмч 2020-10-19 15:03 at 15:03

    Энэ цаг үеийн дэлхийн толь юм шүү дээ. Олон зуун жил хуулийн, ёс зүйн, гүн ухааны жишээ болон яригдах болно. Баяжсан нөхдүүд, гадаадад байгаа нөхөд монгол л юм бол энэ хүнд гараа сунгах хэрэгтэй. Шударга ёсыг хүссэн хэн ч гэсэн. Жинхэнэ том үсгээр ААВ таны зорьсон болгон бүтэх болтухай. Тэнгэрт танигдсан та минь ЧАДЛАА ДАА гээд сэтгэл уужран суух цаг ойрхон байгаа.

    Хариулах

Unshigch-д хариу үлдээнэ үү Хариултыг цуцлах

Таны имэйл хаягийг нийтлэхгүй. Шаардлагатай талбаруудыг * гэж тэмдэглэсэн