Ашигт малтмалын тухай хуульд 2014 онд УИХ-аас өөрчлөлт оруулж Ашигт малтмалын нөөц ашигласны төлбөр /АМНАТ/-ийг 2.5 хувь болгосон. Ингэснээр 2014 онд алт тушаалт өмнөх оноосоо хоёр дахин өссөн байдаг.
Өнгөрсөн онд 21.9 хувь тонн алтыг Төв банк худалдаж авчээ. Энэ хуулийг мөрдөх хугацаа таван жил байсан учир энэ оны /2019/ эхээр хуулийн хугацаа дуусгавар болж, хуучин хэвээрээ буюу тав дээр нэмэх нь тав гэсэн хувиар тооцож эхэлсэн юм. Сүүлийн гурван жилийн сар бүрийн алт худалдан авалтыг харьцуулахад 2019 оны сарууд өмнөх онуудаа гүйцэхгүй байгаа аж. Үүнийг АМНАТ-тэй холбон тайлбарлаж байна. Улмаар алтыг хууль бусаар хилээр нэвтрүүлэх үйлдэл нэмэгдсэн байна. Түүнчлэн Засгийн газраас ашигт малтмалын лиценз цуцалсантай холбоотойгоор алтны нийлүүлэлт буурч байгаа гэж албаныхан үзжээ.
Саяхан гэхэд нэлээд хэмжээний алтыг хууль бусаар хилээр гаргах гэж байгаад баригдсан бөгөөд алт нь Монголбанкинд түр хадгалагдаж байгаа юм байна.
Монголбанк өнөөдөр нэг грамм алтыг 128 мянган төгрөгөөр авч байхад БНХАУ-д 131 мянган төгрөгөөр авдаг аж. Энэхүү зөрүүг кг-аар тооцвол илүү өндөр ашиг гарна. Хятадын талаас алт импортлоход ямар ч татвар авдаггүй. Урд хөршид хууль бус алтны эргэлтээр бохир мөнгө угаах магадлалтай гэж таамагладаг бөгөөд АМНАТ нэмэгдсэнээр хууль бусаар хил давуулах байдал нэмэгдэх хандлагатай байгаа гэж Монголбанкны Эрдэнэсийн сангийн ахлах эдийн засагч Д.Алтансүх Өдрийн сонинд өгсөн ярилцлагадаа хэлжээ.
