Үндсэн хуулийг өөрчлөх Зөвшилцлийн ажлын хэсэг байгуулан ахлагчаар нь Ерөнхийлөгч Х.Баттулгыг тавьж, улмаар зөвшилцсөн гэдэг мэдээллийг өгч байсан юм. Гэвч зөвшилцсөн гэх санал, заалтууд Үндсэн хуулийн төслийн хоёр дахь хэлэлцүүлгийн үеэс дахин асуудал дагуулж эхлээд байна. Тухайлбал, Ерөнхийлөгчөөс болон АН-аас гаргасан цөөн хэдэн санал дэмжлэг авалгүй унасан нь тэдний зүгээс УИХ дахь МАН-ын бүлэг олонхоороо хүч түрэн, МАН-ын 62 гишүүний өргөн барьсан төслөө батлуулахаар зүтгүүлж байна гэж үзэхэд хүргэх болжээ. Гэхдээ эрх баригчид эцсийн бүлэгтээ ард нийтээс санал асуухаар бэлдэж эхлээд байна.
Өнгөрсөн долоо хоногийн сүүлчийн өдрийн (2019.09.07) чуулганы хуралдаанаар шийдвэрлэсэн асуудлаас товч хүргэхэд, Нутгийн удирдлагын тогтолцоог боловсронгуй болгохтой холбоотой нэмэлт, өөрчлөлтийн хүрээнд УИХ-ын нэр бүхий 62 гишүүнээс өргөн мэдүүлсэн төслийн 3 дугаар зүйлийн 13 дахь заалт буюу Жардугаар зүйлийн 2 дахь хэсгийг “2.Аймаг, нийслэлийн Засаг даргыг аймаг, нийслэлийн Төлөөлөгчдийн Хурлаас нэр дэвшүүлж Ерөнхий сайд; баг, хорооны Засаг даргыг харьяалах сум, дүүргийн Засаг дарга тус тус дөрвөн жилийн хугацаагаар томилно. Ерөнхий сайд аймаг, нийслэлийн Засаг даргад нэр дэвшигчийг томилохоос татгалзвал энэ зүйлд заасан журмаар дахин нэг удаа нэр дэвшүүлж Ерөнхий сайд томилно.” гэж өөрчлөн найруулахыг хуралдаанд оролцсон гишүүдийн олонх дэмжсэнгүй. Иймд Төрийн байгуулалтын байнгын хороо дэмжсэн Ажлын хэсгийн санал болох төслийн 3 дугаар зүйлийн 13 дахь заалт буюу Жардугаар зүйлийн 2 дахь хэсгийг хасах саналыг дэмжигдсэн гэж үзлээ.
Түүнчлэн Г.Тэмүүлэн гишүүнээс төслийн Жардугаар зүйлийн 2 дахь хэсгийн “; баг, хорооны Засаг даргыг харьяалах сум, дүүргийн Засаг дарга тус тус” гэснийг хасах санал гаргасныг хуралдаанд оролцсон гишүүдийн 94.7 хувь нь дэмжээгүй.
Мөн Төрийн байгуулалтын байнгын хороо дэмжсэн УИХ-ын гишүүн Д.Лүндээжанцангийн гаргасан саналыг хэлэлцсэн. Тэрбээр “энэ сарын 6-ны Баасан гарагийн хуралдаанаар Үндсэн хуулийн Дөчин гуравдугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийг “Улсын Их Хурлын гишүүдийн дөрөвний нэгээс доошгүй нь Ерөнхий сайдыг огцруулах саналыг албан ёсоор тавибал Улсын Их Хурал гурав хоногийн дараа хэлэлцэж эхлэн арав хоногийн дотор шийдвэрлэнэ. Улсын Их Хурлын нийт гишүүний олонхи уг саналыг дэмжсэн бол Ерөнхий сайдыг огцруулах тухай Улсын Их Хурлын тогтоол батлагдсанд тооцно.” гэж өөрчлөн найруулах УИХ-ын гишүүн Ж.Мөнхбатын гаргасан санал дэмжигдсэн. Ингэхдээ шинэ Ерөнхий сайдын нэрийг оруулж ирэх санал дэмжлэг аваагүй. Үүнтэй холбогдуулан шинэ Ерөнхий сайдыг томилох асуудал гарна. Өмнө нь Ерөнхий сайдад итгэл үзүүлж, тухайн асуудлыг дэмжсэнд тооцно. Тогтоолыг батлаагүй бол Ерөнхий сайдыг огцорсонд тооцож шинэ Ерөнхий сайдыг гуч хоногийн дотор томилно гэсэн заалт дэмжигдсэн юм. Тиймээс Ерөнхий сайдыг 30 хоногийн дотор томилно гэсэн санал гаргалаа. Хэрэв хугацаа заахгүй бол Ерөнхий сайд томилогдохгүй удах болно. Иймд “шинэ Ерөнхий сайдыг 30 хоногийн дотор томилно гэсэн” саналыг Төрийн байгуулалтын байнгын хорооны хурлаар хэлэлцэж дэмжигдсэн” хэмээн саналаа тайлбарлалаа. Уг саналыг хуралдаанд оролцсон 57 гишүүн дэмжив.
Мөн Улсын Их Хурлын гишүүн С.Бямбацогт, Д.Лүндээжанцан, Д.Тогтохсүрэн нар Монгол Улсын Үндсэн хуульд оруулах нэмэлт, өөрчлөлтийн төслийн дагаж мөрдөх хугацааг 2020 оны 05 дугаар сарын 25-ны өдрийн 12 цаг буюу арван долдугаар жарны төмөр хулгана жилийн зуны тэргүүн сарын шинийн гуравны рашаан барилдлагатай өлзийт сайн шар луу өдрийн морин цагаас эхлэн улс даяар дагаж мөрдөхөөр санал гаргасныг хуралдаанд оролцсон гишүүдийн 57 нь дэмжив.
УИХ-ын гишүүн Л.Болд, О.Баасанхүү, Ц.Нямдорж, Д.Тэрбишдагва нараас билгийн тооллын гэдгийг тодруулж бичихгүйгээр өөрчлөх санал гаргасан тул уг заалтын найруулгыг хянан үзэхийг УИХ-ын дарга Г.Занданшатар Ажлын хэсгийнхэнд чиглэл болголоо. Мөн Монгол Улсын Үндсэн хуульд оруулах нэмэлт, өөрчлөлтийн төслөөр ард нийтийн санал асуулга явуулах нь зүйтэй гэсэн саналын томьёоллоор санал хураахад хуралдаанд оролцсон гишүүдийн олонх дэмжсэн юм.
Энэ өдрийн чуулганы хуралдааны эхэнд УИХ-ын дарга Г.Занданшатар АН-ын зөвлөлөөс энэ сарын 6-нд Ард нийтийн санал асуулга явуулах тухай тогтоолын төслийг өргөн мэдүүлснийг УИХ дахь МАН-ын бүлэг хүлээн авсан тул тус зөвлөлийн гишүүдийг хуралдаанд оролцохыг урьсан юм.
Ингээд Монгол Улсын Үндсэн хуульд оруулах нэмэлт, өөрчлөлтийн төслийг хэлэлцүүлэг болон ард нийтийн санал асуулгад бэлтгүүлэхээр Төрийн байгуулалтын байнгын хороонд шилжүүлээд байна. Эх сурвалжийн мэдээлж буйгаар Үндсэн хуулийг өөрчлөх нь зөв эсэх талаар МАН ард түмнээс асуухаар бэлдэж эхлээд байгаа аж.