АДРА Монгол ОУБ-ын урилгаар “Севори” институтийн судлаач Рольф Преториус, Байрон Шелтон нар Архангай аймгийн Ихтамир, Завхан аймгийн Идэр суманд ажиллаж, бэлчээрийн төлөв байдалд хийсэн товч судалгаа хийсэн байна. Уулзалт, хэлэлцүүлгээр институтийнхээ үйл ажиллагаа, хийсэн ажлууд, судалгааны үр дүнгээ танилцуулав.
НҮБ-ын Хүнс, хөдөө аж ахуйн байгууллагын тооцоолсноор дэлхий нийт одоогийн менежментээрээ бол 60 жилийн хугацаанд л хөдөө аж ахуй эрхлэх боломж байгаа бөгөөд түүнээс цааш хөрс, бэлчээрийг ашиглах боломжгүй болно. Тиймээс бэлчээрийн цогц менежментийг нэвтрүүлэх нь зүйтэй гэдгийг “Севори” институтийн судлаач Рольф Преториус хэлж байлаа. Бэлчээрийн цогц менежмент гэдэгт тухайн орон нутгийн бэлчээрийн доройтлын шалтгааныг олж тодруулахаас эхлээд фермер, газрын эзэд санхүүгийн төлөвлөгөөтэй ажиллах, газрын төлөвлөлт, байгаль орчны үнэлгээ хийлгэх, бэлчээрийг хуваарьтай ашиглах зэрэг олон асуудлыг хамруулан авч үздэг болохыг тэрбээр нэмж тодотгов.
Монгол Улсад бэлчээр ч байна, мал, амьтан ч байна. Нэг талаар мал, амьтан бэлчээрлэх нь хөрсөнд сайн нөлөөтэй байдаг. Үхэр, хонины баас, шээс зэрэг нь хөрсийг бордох сайн талтай. Нөгөө талаар мал, амьтан аливаа ургамлыг идсэний дараа тухайн ургамал нөхөн ургахад тодорхой хугацаа шаарддаг. Ургамал хэр хурдан хугацаанд сэргэн ургах нь хэд хэдэн хүчин зүйлээс хамааралтай. Монгол Улсад улирлын онцлогоос хамаарч хавар, намарт унах хур тунадасны хэмжээ харилцан адилгүй байдгаас хөрсний чийг тогтмол, жигд бус байна. Энэ нь эргээд ургамлын задрах, хөрсөндөө шингэх, сэргэн ургах хугацааг уртасгаж саатуулдаг.
Өөр нэг хүчин зүйл бол өвс, ургамалд дахин ургах хугацаа өгөлгүйгээр малыг нэг бэлчээрт дахин дахин бэлчээрлүүлэх нь хөрсөн доорх үндэс, массыг нь багасгаж, нөхөн ургах чадварыг муутгадаг. Эдгээр нь бэлчээрийг доройтуулж байна. Тиймээс малыг төлөвлөгөөтэй буюу хугацаатай бэлчээрлүүлэх, бэлчээрээ сэлгэх нь нэн тэргүүнд нэвтрүүлэх шаардлагатай менежмент бөгөөд энэ хүрээнд хамтран ажиллаж болно. Бэлчээрийн ургамлын төрөл зүйлийг олшруулж, байгалийн аясаар нь нөхөн сэргээснээр малаас авах ашиг шим нэмэгдэж, түүхий эдийн чанарт эерэгээр нөлөөлдөг гэдгийг “Севори” институтийн судлаач Байрон Шелтон зөвлөлөө.
