Үргүйдэл нь өнөөдөр залуу гэр бүлийн хувьд сэтгэл түгшээсэн асуудал болж байна. Сүүлийн 60 жилд эр бэлгийн эсийн тоо тавь дахин буурсан гэсэн судалгаа бий. Төмсөг нь өдөрт 100 сая эр бэлгийн эс боловсруулах чадвартай байдаг бөгөөд 20 сая эр бэлгийн эс жирэмслүүлэх боломжтой байдаг гэнэ. Манай улсад эрчүүдээс шалтгаалсан үргүйдэл 50 хувьд хүрээд буй нь мэргэжилтнүүдийн санааг зовоож эхэлжээ. Шалтгаан нь бидний мэдэхгүй маш олон хүчин зүйлс нөлөөлдөг байна. Үүнд,
ХАВДАР
Төмсөг, түрүү булчирхай хавдах нь үргүйдэлд хүргэнэ. Хавдар нь эр эсийн үүсэл, хөгжилд саад болдог бөгөөд хавдрын эсрэг эмчилгээнүүд ч сөрөг нөлөөтэй. Эсийн хуваагдал, эм бэлгийн даавар, рентген, мэс заслын эмчилгээ нь эрхтэнүүдийн хэвийн үйл ажиллагааг алдагдуулдаг учир үргүйдэлд хүргэдэг шалтгаануудын нэгд зүй ёсоор тооцогддог.
ТАХИАНЫ МАХ
Генийн өөрчлөлттэй бүтээгдэхүүнүүд үргүйдэлд хүргэх том шалтгаан болж байгаа. Тэр дундаа гадуур худалдаанд байгаа, импортын тахианы махнууд нь генийн өөрчлөлттэй, эм бэлгийн даавраар тарьж томруулсан байдаг учир үргүйдэлд хүргэдэг аж. Барууны зарим оронд генийн өөрчлөлттэй тахиа хөвгүүдийг үргүйдэлд хүргэж болзошгүй гэж үзээд сургуулийн үдийн хоолонд тахианы махтай хоол өгдөггүй юм байна.
БЭЛГИЙН ЗАМЫН ӨВЧНҮҮД
Өсвөр насны охид бэлгийн харилцаанд орох нас залуужиж 13 болоод байгаа. Харин хөвгүүдийнх 12 байгаа нь бэлгийн замын элдэв өвчин авах эрсдлийг нэмэгдүүлдэг. Заг хүйтэн, трихоминиаз, хламидийн халдвар авсан үед оношлогоо, эмчилгээнд оройтож хандсанаас архагшуулж, дайвар булчирхайнууд халдварт өртдөг бөгөөд үүнээс болж үрийн суваг битүүрч эр эс гадагшлах боломжгүй болдог юм байна. Өсвөр насны хөвгүүдийн хувьд бэлгийн замын өвчин авбал эмнэлэг, эмчид хандахгүйгээр аль болох чимээгүй байдлаар эдгээх, өөрийн хэмжээнд арга хэмжээ авдаг нь ирээдүйд үргүй болгох нөхцөлийг бүрдүүлдэг аж.
ЗЭЭЛ
Биеийн болон сэтгэл санааны ачааллын үед эр бэлгийн эсийн тоо цөөрдөг. Стресс нь бэлгийн дааврын үйл ажиллагааг саатуулж эр эсийн тоог эрс цөөрүүлдэг. Сэтгэцийн эмнэлэгт хандаж байгаа эрчүүдийн хувьд оюуны асар их ачааллын улмаас стрессдэж, үргүй болох хандлага их байгаа нь нийгмийг дагасан элдэв дарамтуудаас үүдэлтэй. Үүний нэгдүгээр шалтгаан нь банкны элдэв төрлийн зээлтэй эрчүүл бусдыг бодвол стресст илүү өртөж, үргүйдэлд өртөх өндөр магадлалтай бүлэгт харьяалагддаг юм байна.
САУН
Төмсөгт халуун орчин тохиромжгүй. Нэг ёсондоо төмсөг халуун орчинд дургүй гэсэн үг. Гахайн хавдар зэрэг халдварт өвчний үед хэт өндөр халуурах, саунд тогтмол удаан хугацаагаар суух, хэт халуунд ажиллах нь эр эсийн тоог цөөрүүлдэг юм байна. Саунд их суухаар охин хүүхэдтэй болдог гэдэг яриа эрчүүдийн дунд байдаг учир охин хүүхэдтэй болох хүсэлтэй залуус саунд суух нь бий. Гэтэл ингэж саунд суух нь төрөх хүүхдийн хүйсэнд огтхон ч нөлөөлдөггүй гэнэ.
Нөгөөтэйгүүр Солонгос, Япон зэрэг орнуудад эрэгтэй хүүхдийг төдийлөн саунд суулгаад байдаггүй. Саунд багаасаа суусан хөвгүүд үргүй болдог нь нотлогдсон учир үргүйдлээс сэргийлж хөвгүүдийг саунаас аль болох хол байлгадаг.
БАРИУ ДОТУУР ӨМД
Эцэг, эхчүүд хөвгүүддээ дотуур өмд сонгохдоо холхиноод байхгүйг нь бодоод бариуг сонгож өгдөг. Бариу дотуур өмд нь төмсөгний үйл ажиллагаанд нөлөөлж, цусан хангамжийг нь сааруулдаг.
АРХИ, ТАМХИ
Архи нь бэлгийн дааврын солилцоонд оролцож, төмсөгийг хатингаршуулдаг бол тамхидалт, дам тамхидалт нь эр эсийн хөдөлгөөнийг сааруулж, эр эсийн амьдрах хугацааг багасгаж удмын мэдээлэлд өөрчлөлт оруулдаг. Иймээс өсвөр насны хөвгүүдийн дэргэд эцэг эх нь тамхи татах нь хүүхдээ үргүйдэлд хүргэх талтай. Тамхи татдаг эрчүүдийн бэлгийн дуршил сул учир бэлгийн ажлыг цөөн хийдэг аж.
ГАР УТАС, ЗӨӨВРИЙН КОМПЬЮТЕР
Гар утас, таблет, зөөврийн компьютерийг цавь, төмсөг орчимдоо удаан тавьж ажиллах нь эр бэлгийн эсийн тоог цөөрүүлдэг. Мөн удаан суух, бариу өмд, хувцас өмсөх ч төмсөгний хэвийн үйл ажиллагааг алдагдуулдаг.
ИЛҮҮДЭЛ ЖИН
Өсвөр насны хүүхдүүдийн дунд жингийн илүүдэл их байгаа. Биеийн жин 10 кг-аар нэмэгдэх нь үр тогтох магадлалыг 10 хувиар бууруулдаг. Иймээс хөвгүүд жингийн илүүдэл байх нь ирээдүйд аав болоход тодорхой хэмжээгээр саад болно гэсэн үг л дээ.
ДУГУЙ УНАХ
Дугуй удаан хугацаагаар унах нь бэлгийн сулрал улмаар үргүйдэлд хүргэж болно гэж эмч мэргэжилтнүүд үздэг. Дугуйны суудал нь бэлэг эрхтэн хөвчрөхөд оролцдог мэдрэл, судсыг гэмтээх магадлалтай гэнэ.
ҮСНИЙ БУДАГ, ХИМИ
Бензин тослох материал, ургамал болон хортон шавьж устгагч бодисууд, үсний хими, будаг, төрөл бүрийн будагч бодисууд эрчүүдийг үргүйдүүлэхэд хүргэнэ. 15 нас хүрээгүй хүүгийнхээ үсэнд хими хийлгэж, элдэв өнгийн үсний будгаар үсийг нь буудуулбал ирээдүйд үргүй болох замыг нь зааж өгч байна гэж бодоорой.
ХӨВГҮҮД НЭГНЭЭ ӨШИГЛӨЖ ТОГЛОХ
Сургуулийн бага, дунд ангийн хөвгүүд нэгнээ тийрч унагаж, нэгнийхээ төмсөг рүү өшиглөж тоглож байгаа нь харагддаг. Нэгнээ мэдээгүй байхад нь холоос сэм гүйж ирээд төмсөг рүү нь өшиглөөд эвхэрч унахад нь бусад нь тойрч инээлддэг. Ингэж тоглох нь нэгнээ ирээдүйд хэзээ ч үрийн зулай үнэрлэхгүйгээр хохироож байгаа хэрэг. Гэнэт цохилт авсан төмсөг бяцрах, задрах, цочрох, судасны гэмтэл, харвалт авах өндөр магадлалтай. Иймээс хөвгүүдэд энэ талаар сургаж нэгнийхээ нандин эрхтэн болох төмсгийг ямар нэгэн байдлаар гэмтээхгүй байхыг эцэг эх, сурган хүмүүжүүлэгчид нь сургаж байх хэрэгтэй.
ӨВЧИН НАМДААХ, ХАЛУУН БУУРУУЛАХ ҮЙЛЧИЛГЭЭТЭЙ ИБУПРОФЕН, НУРОФЕН ЭМ
Өвчин намдааж халуун бууруулдаг үйлчилгээтэй Ибупрофен эмийг манайхан насны хязгааргүй хэрэглэцгээдэг. Хүүхдийн Нурофен гэдэг эмийг бид хэрэглээд хавтгайрчихсан гэж болно. Эдгээр эмүүд эрчүүдэд үргүйдэл үүсгэх магадлалтайг Дани улсын Копенгагены их сургуулийн эмч нар тогтоосон. Уг эмийг АНУ гэлтгүй барууныхан хэрэглэхээс татгалзаад удаж байгаа. Гэтэл Монголд энэ хоёр эм шиг хэрэгтэй эм алга. Хүүхдүүдэд ялангуяа ханиад шуухитнаа хүрч халуурсан үед Нурофенийг уулгаж өндөр халууруулаад, хоолой нь идээлээд байвал Ибупрофеныг таллаад уулгачихдаг. Ингэхээр энэ эмийг эмийн жагсаалтаасаа даруй гаргахгүй бол хичнээн ч хүүхэд үргүй болох үүд хаалгаа Ибупрофенээр нээлгэснийг мэдэхгүй шүү дээ.
1 comment
лав л дугуй биш