Улаанбаатар хот 2026 онд Туулын хурдны замд 780 тэрбум төгрөг зарцуулахаар төсөвлөжээ

НИТХ-ын Бүсчилсэн хөгжлийн хорооны хуралдаанаар Нийслэлийн 2026 оны төсвийн төслийн нэгдүгээр хэлэлцүүлэг болж, төлөөлөгчид төсвийн гол чиглэлүүдийг танилцууллаа.

НЗД-ын нэгдүгээр орлогч Т.Даваадалай мэдээлснээр, ирэх оны төсвийг боловсруулахдаа төр, хувийн хэвшлийн түншлэлээр хэрэгжүүлэх төслүүдийг онцолсон байна. Энэ онд Улаанбаатар хот ДЦС-5, хог шатаах, эрчим хүч гаргах үйлдвэр төслийг хэрэгжүүлэх гэрээг байгуулжээ. Мөн Хүннү хотод 90МВТ-ын хуримтлуурын станц, трамвай, UG Arena зэрэг төслүүд гуравдугаар шатанд явж байна.

Төр, хувийн хэвшлийн түншлэлийн хуулийн дагуу 15 төсөл урьдчилсан судалгаанд орсон бөгөөд 2026 онд олон улсын транзит зочид буудал, спорт цогцолборын олон улсын зочид буудлыг төр, хувийн хэвшлийн түншлэлээр барьж ашиглалтад оруулах нээлттэй сонгон шалгаруулалт зарлахаар төлөвлөжээ. Хувийн компаниуд барилгыг барьж ашиглаж, төрд шилжүүлэх хугацаа нь 30 жил хүртэл, хоёр удаа 10 жилээр сунгах боломжтой байна.

2026 онд зургаан шинэ сургууль, цэцэрлэг барих бөгөөд он дамжиж байгаа сургууль, цэцэрлэг, спортын 45 барилгын ажлыг үргэлжлүүлэхээр төлөвлөсөн байна. Нийгэм, боловсрол, соёлын салбарт нийт 44 их наяд төгрөгийн хөрөнгө оруулалт хийгдэх бөгөөд 12 тэрбум төгрөгөөр боловсрол, эрүүл мэндийн тоног төхөөрөмж авах юм.

Улсын төсвийн үнийн өсөлтийг 7 хувь гэж тооцон, эмч, багш нарын цалинг үе шаттай нэмэгдүүлэх Засгийн газрын бодлогыг нийслэлийн төсөвт тусгасан байна.

Багануурын махны үйлдвэрийг татан буулгаж, “Туулын хурдны зам” орон нутгийн өмчит үйлдвэрийн газар байгуулахаар төлөвлөжээ. Мөн нийслэлийн эрүүл мэндийн газар, нийтийн тээврийн газрыг төрийн оролцоо багатай, хувийн хэвшлийн бизнесийн зарчмаар ажиллуулах бүтцийн өөрчлөлт хийх юм.

2026 онд газар чөлөөлөлтийг эрчимжүүлж, 20,000 нэгж талбар болон Сэлбэ, Баянхошуу дэд төв, Тойрог, хурдны замын 6,000 нэгж талбарыг чөлөөлөхөөр төлөвлөсөн байна. Долоон байршилд тендер зарлаж, орон сууц барихаар төлөвлөжээ.

НИТХ-ын төлөөлөгч Б.Ану-Үжин 2026 оны суурь орлогыг 3.6 их наяд, суурь зарлагыг 2.4 их наяд төгрөг байхаар төлөвлөсөн бөгөөд үүнээс 263 тэрбум төгрөгийг улсын төсөвт төвлөрүүлэхээр тусгасан гэв. Төсвийн ихэнхийг бүтээн байгуулалт, дэд бүтцэд зарцуулахаар төлөвлөсөн байна.

НИТХ-ын төлөөлөгч Т.Батцогт хэлэхдээ, Улаанбаатар хот төр, хувийн хэвшлийн түншлэлээр томоохон төсөл хөтөлбөрүүдийг хэрэгжүүлэх боломжтой болсон гэжээ. Туулын хурдны зам, метро барих, гэр хорооллыг орон сууцжуулахад нийслэл өөрийн хөрөнгөөр ТЭЗҮ-ийг санхүүжүүлэн бэлдсэн бөгөөд дараа нь олон улсын санхүүжилт авч, тухайн байгууллага ашиг орлогоо олох зарчмаар бүтээн байгуулалтын ажлуудыг хэрэгжүүлж байна.

Нийслэлийн нийт төсөв 4.2 их наяд төгрөг бөгөөд үүнээс 1.6 их наяд төгрөг нь хөрөнгө оруулалт, 2.3 их наяд төгрөг нь урсгал зардалд зарцуулагдах төлөвтэй байна. Хөрөнгө оруулалтын 780 тэрбум төгрөгийг Туулын хурдны зам төсөлд зарцуулахаар төлөвлөжээ. 2025 онд тус төсөлд 500 тэрбум төгрөг төсөвлөсөн байсан бол 2026 онд нэмэгдсэн байна.

НЗД-ын орлогч А.Амартүвшин мэдээлснээр, 2026 онд агаарын бохирдолтой тэмцэхэд 58 тэрбум төгрөг төсөвлөсөн бөгөөд нүүрс борлуулалтын цэгийн ажилчдын цалин, түлшний агуулах, дотоод тээвэрт зарцуулагдах юм.

Гэр хорооллын айл өрхийн дулаалгад төсөв хуваарилаагүй бөгөөд энэ жил 5,000 айлыг дулаалсны дараа эдийн засгийн үр ашгийг судалж шийдвэрлэхээр төлөвлөжээ.

Хагас коксон түлшний зардлыг нийслэлийн төсөвт тусгадаггүй бөгөөд энэ нь Эрдэнэс Монгол компанийн төсөвт багтдаг байна. Одоогоор хагас коксон түлшний үйлдвэрийн ТЭЗҮ 95 хувьтай боловсруулагдаж байгаа бөгөөд дууссаны дараа Засгийн газраас үйлдвэрийн хариуцлагыг шийдвэрлэх юм. Хэрэв нийслэл хариуцвал үйлдвэрийг 18 сарын дотор ашиглалтад оруулах боломжтой гэж судалгаа үзүүлжээ.

Энэхүү мэдээг хиймэл оюуны тусламжтай боловсруулав.