Анхдугаар Үндсэн хуулийн өдөр: Монгол Улсын Бүгд Найрамдах Улсыг тунхагласан түүхэн ач холбогдол

Анхдугаар Үндсэн хуулийг баталж, Бүгд Найрамдах Улсыг тунхагласан өдрийг жил бүрийн арваннэгдүгээр сарын 26-нд улс орон даяар тэмдэглэн өнгөрүүлдэг.

Монгол Улсын Их Сургуулийн Хууль зүйн сургуулийн захирал, хууль зүйн ухааны доктор, профессор Б.Амарсанаатай хийсэн ярилцлагаар энэ өдрийн утга учрыг тодрууллаа.

Тэрбээр Монголчууд тусгаар тогтнолоо сэргээн мандуулсан өдөр нь 1911 оны арванхоёрдугаар сарын 29 бөгөөд Анхдугаар Үндсэн хуулийг баталж, Бүгд Найрамдах Улсаа тунхагласан өдөр нь 1924 оны арваннэгдүгээр сарын 26-ны өдөр гэдгийг онцлов.

Эдгээр өдөр нь хоорондоо ялгаатай бөгөөд улс тунхагласан өдөр хаангүй болж, парламент засгийн эрхийг барьж эхэлсэн түүхтэй юм.

Анхдугаар Үндсэн хууль батлагдсанаар эрэгтэй, эмэгтэй хүмүүс сонгуульд тэгш эрхтэй оролцох боломжтой болсон нь онцлог бөгөөд энэ нь Америкийн Нэгдсэн Улсын Үндсэн хуулиас дөрөвхөн жилийн дараах үйл явдал байжээ.

Мөн Бүгд Найрамдах улсыг тунхагласан зэрэг олон шинэ ойлголт, өөрчлөлтүүдийг энэ хууль авчирсан байна.

Профессор Б.Амарсанаа хэлэхдээ, Монголчууд бүгдээрээ нэгэн зэрэг хөдөлж, Азийн бүс нутгийн хэмжээнд хоёр дахь Үндсэн хуулийг баталсан нь түүхэн ач холбогдолтой гэв.

Тэрбээр 1911 онд тусгаар тогтнолоо сэргээн мандуулсан түүх ч мөн утга учиртай бөгөөд 1921 оны Ардын хувьсгалын дараа 1924 онд Анхдугаар Үндсэн хуулийг баталсан гэж тайлбарлав.

Эцэст нь тэрбээр Анхдугаар Үндсэн хууль нь ард түмний бүтээл бөгөөд иргэд, хойч үеийнхэн өвөг дээдсийнхээ хичээл зүтгэлийг дээдлэх, түүхээ санах өдөр гэж тэмдэглэх хэрэгтэйг онцолсон юм.

Түүнчлэн дараа дараачийн Үндсэн хуулиар хүний эрх, эрх чөлөөг баталгаажуулж ирсэн гэдгийг санаж явахыг уриаллаа.

Энэхүү мэдээг хиймэл оюуны тусламжтай боловсруулав.