Вермонтын төлөөлөгчид анх удаа Газагийн дайныг “геноцид” хэмээн тодорхойлов

Вермонт мужийн Конгресс дахь гурван төлөөлөгч анх удаа Израиль болон Газад өрнөж буй үйлдлийг “геноцид” хэмээн нэрлэв.

Гурван төлөөлөгч нь Сенатын гишүүн Петер Уэлч, Сенатор Берни Сандерс болон Төлөөлөгч Бекка Балинт багтдаг бөгөөд тэдний ижил байр суурь олон нийтийн анхаарлыг татаж байна.

Лхагва гарагт Сенатын танхимд Петер Уэлч хэлэхдээ: “Whatever label is used — a war crime, or crimes against humanity, or ethnic cleansing, or genocide — one thing is clear. This must end,” гэжээ.

Уэлчийн үгийг иймэрхүү утгатай монгол хэмнэлээр илэрхийлбэл: “Ямар нэршил хэрэглэгдэх нь хамаагүй — дайн гэмт хэрэг, хүн төрөлхтний эсрэг гэмт хэрэг, үндэстний цэвэрлэгээ эсвэл геноцид — нэг зүйл тодорхой. Энэ үйл явдал зогсоогдох ёстой.”

Геноцид гэдэг тодорхойлолт нь зөвхөн хэл зүйн бус хууль зүйн ач холбогдолтой. Олон улсын хууль, тухайлбал Геноцидыг таслан зогсоох, урьдчилан сэргийлэх конвенцын хүрээнд ийм тодорхойлолт нь мөрдөн шалгах, шаардлага тавих алхмуудыг түргэсгэж болно.

АНУ-д гадаад бодлого, дипломат шийдвэрт ийм үг, тодорхойлолт нөлөөтэй. Конгрессын гишүүдийн хэн нь энэ тодорхойлолтыг дэмжих, эсвэл эсэргүүцэх нь цаашдаа бодлогын чиг хандлагад нөлөөлж болох юм.

Олон гишүүн орон, олон улсын байгууллагууд болон АНУ дахь зарим хууль тогтоогчид энэ тодорхойлолтыг дэмжиж байгааг зарим нь эсэргүүцэж, нөхцөл байдлыг өөр өнцгөөс тайлбарлаж байна.

Вермонтын төлөөлөгчдийн энэ алхам нь мужийн эрх баригчдын үг хэлэх хэв маягт өөрчлөлт гарсныг харуулж байна. Олон талын маргаан, шалгалт, дипломат хэлэлцээр үргэлжилж байна.