“Гэрээсээ Музейд” төслийн хүрээнд бэлтгэж буй энэхүү нийтлэлээр Монголын Театрын музейтэй холбоотой сонирхолтой 10 баримтыг танилцуулж байна. 1. Дэлхийд тайзны урлагийн чиглэлийн цөөнгүй музей байдаг боловч, яг Театрын музей хэмээх тодотголтой музей 10 улсад байдаг. Тодруулбал, Азид Монгол, Тайвань, Азербайжан улсад, Европд Австри, Герман, Орос, Польш, Финланд, Кипр улсад, Америк тивд Канад улсад байдаг аж.
2. Монгол Улсын анхны мэргэжлийн урлагийн театр 1927 онд Ардын цэнгэлдэх хүрээлэн нэртэйгээр үйл ажиллагаагаа эхэлжээ. Улмаар 1931 онд энэхүү театр Улсын Төв Театр нэртэйгээр шинэчлэгдсэн байна. Энэхүү театраас Монгол Улсын бүх мэргэжлийн театрууд улбаалжээ. Барилга нь одоогийн Засгийн газрын ордны баруун жигүүрийн суурин дээр байсан бөгөөд 1949 онд галд өртөн устсан түүхтэй.
3. Говийн догшин хутагт Д.Данзанравжаа 1832 онд анхны Монголын уламжлалт тайзны урлагийн театрыг “Намтар дуулах дацан” нэртэйгээр байгуулжээ. Энэхүү театрт Монголын уламжлалт дуулалт жүжиг “Саран хөхөө” жүжиг анх удаагаа үзэгчдэд хүрсэн.
4. Монголын анхны орчин цагийн драмын жүжгийг 1931 онд зохиолч С.Буяннэмэхийн “Үнэн” хэмээх жүжгийн бяцхан үзэгдлийг дуу хөгжимтэй найруулж, Улсын төв театр буюу Бөмбөгөр ногооны тайзнаа тавив.
5. Дэлхий дахинаа хүүхэлдэйн кино хэлбэрээр анх 1998 онд үзэгчдэд хүрсэн Мулан охины түүхтэй монголчууд 1946 онд жүжгээр Улаанбаатар хотноо танилцаж байжээ. Улаанбаатар хотод тухайн үед Хятдын ший жүжиг “Хятад ажилчдын клуб”-д тогтмол тоглогддог байв. Уг түүхийг энэ онд олон улсад кино болгон олон нийтэд хүргэсэн билээ.
6. Монголын анхны мэргэжлийн урлагийн театрын анхны зураачаар Оросын нэрт зураач, судлаач К.И. Померанцев ажиллаж байжээ. Тус музейн сан хөмрөгт хадгалагдаж буй Лувсан хуурч зураг нь Улсын Төв Театрын хөшигний гол зураг болж байв.
7. Нүүдэлчин монголчуудын үлгэрч, хуурчийн тоглолт нь театрын анхны хэлбэр юм. Мөн Монголын театрын урлагийн өвөрмөц нэгэн хэлбэр нь монголчуудын дунд өргөн дэлгэр байсан “хэсүүл жүжигчид” байлаа.
8. Монгол Улсын Хүүхэлдэйн Театр 1948 онд байгуулагдаж, монголчууд анх хүүхэлдэйн урлагтай танилцжээ. Хүүхэлдэй тоглуулах түлхүү хөгжсөн 4 хэлбэр байдаг бөгөөд үүнд, таягт хүүхэлдэй, утсан хүүхэлдэй, сүүдрийн хүүхэлдэй болон орчин цагт өргөн дэлгэрч буй оймсон хүүхэлдэй болно.
9. Монголын анхны дэлгэцийн бүтээл болох “Монгол хүү” уран сайхны кино 1936 онд гарсан юм. Монгол ардын үлгэрийн сэдвээр зохиомжилсон “Аршийн мод” зохиолоор бүтээсэн байна. Энэхүү кинонд Цэвээн хэмээх хөдөөгийн нэгэн цайлган сэтгэлт, итгэмтгий малчин эр өөрийн дурлалт бүсгүй Дулмаатай гэрлэн, аз жаргалтай амьдрахын тулд шидэт модны эрэлд харь газар аялан явж, зовлонд учирсан ч эцэст нь төрөлх Монгол нутагтаа эргэн ирж, аз жаргалыг мэдэрч буйг харуулсан байдаг.
10. Тайз дэлгэцийн урлагийн эд өлгийн зүйлсийг дэлгэн харуулсан Монголын Театрын музей нь Монгол Улсад цорын ганц байдаг бөгөөд Соёлын Төв Өргөөнд үйл ажиллагаагаа явуулдаг. Мянга сонсохоор нэг үз гэдгийн адилаар тус музейгээр заавал зочлоорой.
Хөл хорионы дэглэм тогтоосонтой холбоотойгоор танхимын үйл ажиллагаа явуулах боломжгүй байгаа хэдий ч та гэрээсээ Театрын музейд зочлохыг хүсвэл ЭНД дарна уу.
“ГЭРЭЭСЭЭ МУЗЕЙД” төслийн хүрээнд бэлтгэсэн подкастыг хүлээн авч сонсоно уу. Подкастын энэ удаагийн дугаарт Монголын Театрын музейн арга зүйч А.Янжив оролцож, сонирхолтой яриа өрнүүллээ. Та энэхүү подкастыг сонссоноор Монголын Театрын музейн тухай илүү ихийг мэдэх боломжтойг дуулгахад таатай байна.
– ПОДКАСТЫН ХУРААНГУЙ –
- Залуус музейд болздог.
- Хүмүүс Музейн нээлттэй өдрүүдээр л музей онгойдог гэж боддог.
- Бид нийт 9,000 гаруй үзмэртэй, гэхдээ ердөө 10 хувийг нь л үзмэрийн жижигхэн танхимдаа үзүүлж байна.
- Монголын Театрын музей Дэлхийн музейн өдөрт зориулж, Монголд анх удаа QR код уншигчаар виртуал музей болж байна.
- Зүгээр л урлагийн орчинд гав ганцаараа баймаар байгаа бол Монголын Театрын музейд зочлоорой.
“Гэрээсээ музейд” төслийн хамт олон
