Улаанбаатар хотод 2017 онд дөрвөн шинэ гүүрний ажлыг хаана эхлүүлсэн, өөр ямар ажлууд хийсэн бэ?
Өнгөрсөн онд Улаанбаатар хотод Нийслэлийн төсөв, замын сан, Хөгжлийн банкны хөрөнгөөр нийт 56,4 тэрбум төгрөгөөр 40 төсөл бүтээн байгуулалтын ажлыг Нийслэлийн Авто замын хөгжлийн газар (НАЗХГ) хийж гүйцэтгэсэн. Гадаадын зээл, тусламжаар 134.9 сая долларын төсөвт өртөгөөр хоёр улсын Засгийн газрын урт хугацааны хөнгөлөлттэй зээлийн хүрээнд Сонсголон, Яармаг, Замын цагдаагийн баруун урд уулзвар, Баянзүрх дүүргийн Туулын гүүрийг шинээр барих, хуучин гүүрийг засч, шинэчлэх ажлууд хийгдэж байна.
Налайх-Чойрын 20.9 км авто замын бүтээн байгуулалтын зургийн ажил, газар чөлөөлөлтийн ажлууд хийгдээд дууссан. Энэ онд барилгын ажил нь эхэлнэ. Дээрхи зам нь 1953 онд анх баригдаж цаашид засвар авах боломжгүй муудан шинэчлэх болсон. Тус замыг шинэчлэн өргөтгөснөөр Улаанбаатар хотын зүүн чигийн авто машины урсгал хөдөлгөөний саадгүй чөлөөтөй зорчих боломж бүрдэнэ.
Өнгөрсөн онд Нийслэл хотын төвийн дүүргүүдэд болон гэр хороололд нийт 14.1 км хатуу хучилттай авто замыг байгалийн чулуун замын хамт хийсэн. Мөн төвийн түгжрэл ихтэй 4 уулзварыг өргөтгөн шинэчилснээр авто машины хөдөлгөөний эрчим сайжирсан. Богд уулын арын аялал жуулчдад зориулсан авто замыг 264 машины зогсоол, нийтийн тээврийн автобусны буудлын хамт хийж гүйцэтгэсэн. Дарь-Эхийн уулзвараас Сансрын тойргийн хооронд явган хүний томоохон гүүрэн гарцын ажлыг хийсэн.
Тус гүүрэн гарц нь сүүлийн үеийн загвар, стандартын дагуу хийгдэж, хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэд чөлөөтэй зорчих боломжийг бүрдүүлсэн. Түүнчлэн авто замыг теле камержуулах, гэрлэн дохиог шилэн кабельд холбох шугам сүлжээний ажлууд нэлээдгүй хийгдсэн. Энэ хүрээнд Замын хөдөлгөөний удирдлагын төв дээр холбогдох техник, тоног төхөөрөмжийг шинэчлэх, засварлах ажлууд хийгдэж дууссан.
Өнгөрсөн онд эхэлсэн Баянхошуу, Хайлаастын замын ажил хэзээ дуусах вэ?
Улаанбаатар хотын гадна Тойруугийн Баянхошуунаас Чингэлтэй Хайлаастыг холбосон зам барилгын ажлыг хийж дуусгасан. Үргэлжлүүлэн Хайлаастын уулзвараас Дарь-эхийн замруу холбох Сэлбэ гол дээгүүрх 52 метр урт гүүр, Дарь-Эхээс Монелийн уулзвар хүртэлх зам барилгын ажлыг 50 хувьтай хийж гүйцэтгэн 2018 ондоо багтаан дуусгахаар төлөвлөсөн. Ингэснээр Улиастайн уулзвараас Да хүрээ зах, Шархадны эцсээс Хайлаастаар дамжин шууд Баянхошуу, Зүүн салаа гээд хотын баруун хойд зүгт түгжрэлгүй чөлөөтэй явах боломж бүрдэх юм.
Энэ онд шинээр зам тавигдах уу?
Энэ онд Улсын төсөв, Нийслэлийн болон Замын сангийн хөрөнгөөр нийт 49,7 тэрбум төгрөгийн төсөвт өртгөөр нийслэлийн дүүргүүдэд 34 төсөл арга хэмжээний хүрээнд ээлжит зам засвар, арчлалт, тэмдэг тэмдэглэгээ, гол болон туслах замуудыг шинээр нэмж барих, өргөтгөл шинэчлэлийн ажлууд хийгдэнэ.
Тухайлбал, Сүхбаатар дүүргийн 16,18 дугаар хороонд байрлах Тоосгоны үйлдвэрийн авто замын ажил, Баянзүрх дүүргийн 5, 22 дугаар хороо, Монелын уулзвараас урагш УСУГ-ын авто баазын өмнөх уулзвар хүртэлх зам, Чингэлтэй дүүргийн 7 дугаар хороо Далан давхрын шинэ авто замаас 224 дүгээр цэцэрлэг хүртэлх шинээр баригдах зам гэх мэт олон ажлууд байгаа. Мөн дугуйн замын дэд хөтөлбөрийн хүрээнд Баянзүрх дүүргийн зүүн талд байрлах нохойтой хөшөөний уулзвараас 10 дугаар хорооллын Хермес төвийн уулзвар хүртэл нарны замаа дагаад дугуйн замын ажил хийгдэнэ. Нийслэлийн засаг даргын мөрийн хөтөлбөрт Зүүн дөрвөн замын уулзварыг хоёр түвшнийх болгоно гэж тусгасны дагуу давхар гүүрэн гарцын ажил энэ онд эхлэхээр бид төлөвлөөд байна. Энэ ажлын хүрээнд уулзварын өргөтгөл, шинэчлэлийн ажлууд давхар хийгдэнэ.
Авто замын чанарыг сайжруулах чиглэлээр Жайкатай хамтарч гарын авлага гаргасан юм байна. Энэ талаар дэлгэрэнгүй мэдээлэл өгөхгүй юу?
Авто замын барилгын ажлын гүйцэтгэл, чанарыг сайжруулахын тулд Жайкатай хамтран гарын авлагыг 2017 онд гарган дагаж мөрдүүлэн ажиллаж байна. Захиалагч байгууллага гүйцэтгэгч компанитай гэрээ байгуулахдаа уг гарын авлагыг дагаж мөрдөхөөр тусгасан.
Гарын авлага нь хатуу хучилттай авто замын доор хийгдэх далд ажлын барилгын материал бүрэн гүйцэт стандартын дагуу хийгдсэн эсэх, өгөгдсөн тоо хэмжээний дагуу хэрхэн хийгдэж байгааг тодорхой зай болгонд метрээр хэмжин хяналтын инженерийн хамт фото зургийг авч баримтжуулан коммист хүлээлгэн өгөх актад хавсаргаж заасан. Хэрэв фото зургийн баримтжуулалтыг хийгээгүй тохиолдолд уг замыг чанаргүй хийж гүйцэтгэсэнд тооцон хуулуулан хариуцлага тооцох юм.
ТӨЛБӨРТЭЙ АВТО ЗОГСООЛЫН ТООГ НЭМЭГДҮҮЛНЭ
Нийслэлд зөвшөөрөл олгоогүй байхад төлбөртэй зогсоол байгуулсан газрууд олон байна. Зөвшөөрөл аваагүй байж, төлбөр авч байгаа нь хууль бус гэж хэлж болох уу?
2017 онд НАЗХГ, холбогдох бусад байгууллагуудын хамт ажлын хэсэг байгуулж, шалгалтууд хийсэн, нийтийн эзэмшлийн зам талбайг дур мэдэн хааж, хууль бусаар иргэдээс төлбөр хураан үйл ажиллагаа явуулж байсан 170 аж ахуй нэгжийн үйл ажиллагааг таслан зогсоож хариуцлага хүлээлгэсэн. Иргэн, аж ахуй нэгж өөрсдийн үйлчилгээний обьектын гадна байрлах нийтийн эзэмшлийн зам талбайд төлбөр хураан зөвхөн манай газраар үйлчлүүлсэн хүмүүст л зогсоол үнэ төлбөргүй гэж хууль бус үйл ажиллагаа явуулдаг. Авто зогсоолын хувьд өнгөрсөн жил шинээр 27 төлбөртэй авто зогсоолыг бий болгоод үйл ажиллагаагаа явуулж байна. Цаашид Улаанбаатар хотод нийтийн эзэмшлийн зам талбай дээр төлбөртэй зогсоолыг нэмэгдүүлнэ.
Төлбөртэй зогсоолын нийт орлогын 60 хувийг Авто замын сангийн хөрөнгийг бүрдүүлдэг гэсэн. Энэхүү мөнгийг юунд ашигладаг вэ?
Нийслэлийн Иргэдийн төлөөлөгчдийн хурлын тогтоолд нийтийн эзэмшлийн зам талбай дээр албан ёсны зөвшөөрөлтэй авто зогсоолуудаас хураамж авах үнэ тарифыг тогтоосон байдаг. Тогтоолынхоо дагуу үйл ажиллагаа явуулж байгаа хувь хүн, албан байгууллагуудын олсон ашгийн 60 хувь нь Авто замын санд төвлөрч, үлдсэн 40 хувь нь үйл ажиллагаа явуулж буй хувь хүн, албан байгууллага авдаг
